Γιώργος Χαντζής | Ο Κύριος Ταυ

ΓΙΩΡΓΟΣ ΧΑΝΤΖΗΣ

Κατερίνα Ηλιοπούλου Ο Κύριος Ταυ (Εκδόσεις Μελάνι 2007)

«Ο Κύριος Ταυ ξυπνάει κάθε μέρα μέσα σε έναν άλλο άνθρωπο»

Εκτός. Πρώτη φορά βιβλίο ποίησης αναδεικνύει τον δημιουργό του ως σημαντικότερο πρωτοεμφανιζόμενο συγγραφέα, στα δέκα χρόνια θέσπισης του συγκεκριμένου βραβείου, από το περιοδικό «Διαβάζω». Η κριτική δεξιώθηκε σε αυτό ένα ολοκληρωμένο artefact και όχι τις επιχρυσωμένες προθέσεις του ποιητή. H Κατερίνα Ηλιοπούλου συστοιχίζεται με εκείνη την τάση των ποιητών που –υποψιασμένοι για τις παγίδες της γλώσσας– δεν επενδύουν στην αυθεντικότητα του βιώματος, αλλά στην πολύτροπη αποτύπωσή του. Εξού, ίσως, και η επινόηση μίας περσόνας. Δάσκαλοί της θα μπορούσαν να θεωρηθούν ο «Προύφοκ» (Eliot), ο «Χιου Σέλγουιν Μώμπερλυ» (Pound) ο «κ. Στρατής  Θαλλασινός» (Σεφέρης), «ο κ. Cogito» (Herbert) και συνομιλητές της  «ο Κύριος Τεστ» (Valery), ο «Πλουμ» (Μισώ) και «ο Κύριος Φογκ» (Βαρβέρης).

Εντός: Ο κύριος Ταυ δεν είναι ένας χαρακτήρας αλλά μία σημειολογία χειρονομιών. Το περιβάλλον του, κυρίαρχα αστικό (δωμάτιο, δρόμοι, γραφείο) με εξαίρεση ένα στιγμιότυπο στην θάλασσα, δίνει τις πρώτες ύλες. Το χρονικό του από το «Πρωινό ξύπνημα» έως το «Αbandon»» δεν εμπεριέχει πλοκή αλλά την χαρτογράφηση μίας ευαισθησίας. Εντούτοις, ο παρατηρητής (η ποιήτρια; ο αναγνώστης;) συν-υφαίνει τον νοηματικό ιστό μίας αλλότριας ιστορίας.

Ο κύριος Ταυ δεν αποζητά να καταλάβει τον όγκο ενός ήρωα, θέλει να συρρικνωθεί ως ελάχιστο σημείο ή διαφάνεια. Εκτίθεται, όχι ως πρόσωπο με ισχυρά χαρακτηριστικά, αλλά ως αμελητέα μονάδα που διαθέτει ένα ειδικό φίλτρο διήθησης της πραγματικότητας. Δεν επιδεικνύει στοχαστική δεινότητα, τουναντίον διαχέεται στις σχέσεις των πραγμάτων, πράγμα που τον καθιστά επίκαιρο. Ο ίδιος, ως ποιητής, θα μιλήσει στο τέλος.

Επί του αυτού: Τα ποιήματα της σύνθεσης ελευθερόστιχα ή πεζόμορφα, επιτρέπουν μία φυσική, αν και επιτακτική, ρυθμική ανάγνωση, ενώ όταν υπακούουν σε κάποιο μέτρο μεγεθύνουν μία δευτερεύουσα σκέψη. Η  εικονοποιία βαίνει σημαίνουσα χωρίς να ενδίδει σε παρωχημένους συμβολισμούς. Η ρηματική δύναμη των νέων ελληνικών με μερικούς μη λειτουργικούς τύπους («εσπέρα», «χοϊκή») – σπανίως  σκηνοθέτησε με τόση ενάργεια και ενέργεια το “αποκεντρωμένο” υποκείμενο [decentered subject] ή καλύτερα εκείνον που «το όνειρο του είναι να μην είναι κανένας»

Αν, όπως λέει η σημαντικότατη αμερικανίδα κριτικός Marjorie Perloff, «το θέμα [σήμερα] δεν είναι αν θα γράψεις σε ελεύθερο στίχο ή ιαμβικό πεντάμετρο αλλά αν θα προβάλλεις το λυρικό εγώ ή θα το διεγείρεις να δομήσει μία καίρια αφήγηση» τότε ο κύριος Ταυ αποτελεί ένα άξιο παράδειγμα έργου του δεύτερου προτάγματος. Αποτελεί μία σπουδή αναφοράς που μπαίνει στον άτυπο Κανόνα της σύγχρονης ελληνικής ποίησης και αξίζει να διαβαστεί.

Δημοσιεύτηκε στον Ελεύθερο Τύπο 06/08